Το σπήλαιο της Εράτυρας (“Τρύπα” στην τοπική διάλεκτο ), βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του βουνού του Προφήτη Ηλία. Όλο το βουνό είναι γεμάτο μικρές ή μεγαλύτερες τρύπες και “δολίνες”, μεγάλες κοιλότητες στην επιφάνεια του βουνού που προήλθαν από κατάρρευση των οροφών σπηλαίων). Οι εντόπιοι ονομάζουν “γούρνες” και δίνουν την ίδια ονομασία και στην περιοχή. Όλα αυτά τα στοιχεία είναι δείγμα ύπαρξης και άλλων σπηλαίων.
Αν και η Τρύπα ήταν γνωστή από παλιά και οι τσοπάνηδες έριχναν πέτρες για να υπολογίσουν το βάθος, εξερευνήθηκε για πρώτη φορά από τον Τάσο Χρόνη το 1963, όταν, βοσκώντας εκεί τριγύρω τα γίδια του, αποφάσισε να δέσει μια τριχιά και να κατεβεί κάτω.
Τα νέα γρήγορα έκαναν το γύρω του χωριού και δημοσιεύθηκαν σε δύο άρθρα του Ελληνικού Βορρά (της τότε εφημερίδας της Θεσσαλονίκης). Όνειρα έγιναν για τουριστική αξιοποίηση του σπηλαίου και της Εράτυρας που αποδείχθηκαν φρούδα. Αν εξαιρέσουμε μια σιδερένια σκάλα με την οποία μπορείς να κατεβείς άνετα, εδώ και σαράντα δύο χρόνια το σπήλαιο έχει εγκαταλειφθεί στην μοίρα του και στις διαθέσεις των εκάστοτε επισκεπτών.
Η διαδρομή είναι σημαδεμένη μέχρι τον Ζυγό αλλά τα κόκκινα σημάδια χάνονται εύκολα γιατί δεν υπάρχει μονοπάτι .
Από το βιβλίο ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ του Ιωάννη Πήτα
